Bediüzzaman’ın izahından anlıyoruz ki “Allah’ın ipi” meşveret ve şura ile hüküm veren ve buna göre hareket eden cemaattir. “Zaman cemaat zamanıdır. Cemaatin şahs-ı manevi daha metindir” ifadeleri bunu açıklamaktadır.Demek ki cemaatten kast edilen topluluk şahsa bağlı olmayan meşveret ve şura ile hareket edenlerdir.
Yüce Allah Kur’ân-ı Kerimde “Allah’ın ipine sarılın bölünüp parçalan-mayın!” (Âl-i İmran, 3: 103.) ferman eder. Her grup ve cemaat bu ayeti kendilerine “Allah’ın ipi” olduğunu “Fırka-i Naciye” yani kurtulanlar olduğunu iddia ederler.
Bediüzzaman bu ayeti 1922 yılında TBMM’de yayınladığı beyannamede okur ve “Meclis elinde bulunmayan ve meclis tarikıyle olmayan böyle bir kuvvet inşikâk-ı âsâya sebebiyet verecektir. İnşikâk-ı âsâ ise ‘Allah’ın ipine sarılın’ ayetine zıttır. Zaman cemaat zamanıdır. Cemaatin şahs-ı manevi daha metindir...” buyurur. (Tarihçe-i Hayat, 1998, s. 127.)
**
Bediüzzaman’ın izahından anlıyoruz ki “Allah’ın ipi” meşveret ve şura ile hüküm veren ve buna göre hareket eden cemaattir. “Zaman cemaat zamanıdır. Cemaatin şahs-ı manevi daha metindir” ifadeleri bunu açıklamaktadır.
Demek ki cemaatten kast edilen topluluk şahsa bağlı olmayan meşveret ve şura ile hareket edenlerdir. TBMM de seçilmiş temsilcilerden oluşur ve böyle bir meclis tarıkıyla olmayan kuvvet inşikak-ı asaya, yani bölünmelere yol açar. Bu da “Allah’ın ipine sarılın!” ayetine zıttır.
**
Cemaatten kast edilen meşverettir. Meşveretle hareket edenler ifrata ve tefrite düşmaketen ve yanılmaktan korunmuş olur.
Dinde istikamet esastır. “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” (Hud Suresi, 11: 112.) fermanı bunu ister.
Yüce Allah’ın “Şura Suresinde” emrettiği “Şura ve meşveret” (Şura Suresi, 42: 38.) istikametin şartıdır. Zira, “Ferdi olmayan meslekte tevâtür vardır; tevatürde butlan yoktur.” (İşaratü’l-İ’câz, 1998, s. 31.)
**
Tevatür nedir?
Tevatür, yanlış üzere ittifak etmeleri mümkün olmayan bir cemaattir.
İnsanın fıtratında yalana yalan demek, zulme ve haksızlığa karşı olmak vardır. Bu nedenle yüz ve daha fazla sayıda bir araya gelen insanların çoğunluğunun yanlışta ittifak etmesi muhaldir.
Bu sebeple peygamberimiz (asm) “Meşveret eden hüsrana düşmez.” (Taberânî, Mu‘cemü’l-Kebîr 6: 365.) buyurmuşlardır.
**
Sonuç olarak...
Allah’ın ipine sarılmak emredilmiştir.
Allah’ın ipi cemaattir.
Fertleri cemaat yapan meşveret ve şuradır.
Şurada tevatür vardır.
Tevatürde butlan yoktur.
İstikamet meşveretle sağlanır.
Meşveretle hareket eden yanılmaz ve yanıltmaz.
