AİLEDE HOŞGÖRÜ
Güncelleme tarihi: 5 Mar 2022
M. ALİ KAYA
Hoşgörü ve müsamahanın en fazla aile içinde gösterilmesi gerekir. Peygamberimizin (asm) hizmetinde bulunan Hz. Enes (ra) “Aile fertlerine karşı Peygamberimizden (asm) daha müsamahalısını ve daha şefkatlisini görmedim” demektedir. (Müslim, Fedail, 63.)
1. Bey Hanımına ve Aile Bireylerine İyi Davranmalıdır
Peygamberimiz (asm) “Bir kimse hanımına buğzetmesin. Onda hoşlanmayacağı huyları olduğu gibi hoşlanacağı huyları da vardır” (Müslim, Rada, 61.) buyurarak “İyi yönlerine bakmayı” bize öğüt vermektedir.
İnsan fıtrî olarak huyunu ve ahlakını aile içinde gösterir. Peygamberimiz (asm) “Müminlerin iman bakımından en mükemmel olanı ahlaken olgun olanıdır. Hayırlınız da kadınlara hayırlı olanınızdır” (Tirmizi, Rada, 11; İbn-i Mace, Nikah, 50.) buyurarak hayırlı olanların ailesine karşı güzel davranan, merhametli, şefkatli ve müsamahalı olan olduğunu haber vermektedir.
2. Hanımlar Evin Beyine İtaat ve Saygılı Olmalıdır
Yüce Allah Kur’ân-ı Kerimde “Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun delillerindendir.” (Rum, 30:21.) buyurarak ailenin huzur yuvası olduğu, bunun da sevgi ve merhametle olacağını ifade eder. Bunu en çok sağlayacak olan da kadındır.
Kocasına saygı göstermeyen kadın sevgiye layık olmaz. Daima onu inciten, sabırlı, kanaatkâr ve şükredici olmayan, kendisini beğenmiş, hiçbir hizmeti düzgün yapmadığı halde her şeyin sahibi ve her şeyi yapan gibi davranan, her şeyi sorgulayan kadın sevilmeye layık olmadığı gibi, kendisine olan sevginin de nefrete ve düşmanlığa dönüşmesine sebebiyet verir. Kendi kendine zulmeder, bunu da başkasından bilir. Zira kusuru hiç kendi üzerine almaz ve özür dilemesini asla bilmez. Bu durumda bütün ibadet ve hayırlı amellerini de yok eder ve sevabından mahrum kalır.
Sabah kalkmayan, yemeği zamanında hazırlamayan, kocasının meşru emirlerine karşı çıkan, kocasını memnun etmeyen ve rızasını kazanmayan kadın Allah rızasını da kazanamaz. Zira bir kadın Peygamberimize (asm) gelerek “Ey Allah’ın Resulü, erkeğin üzerinde en çok hakkı olan kimdir?” diye sorunca, Resulullah (asm) “Babasıdır” buyurdu. Kadın; “Peki kadının üzerinde en çok hakkı olan kimdir?” diye sorunca, Resulullah (asm) “Kocasıdır” buyurmuşlardır.
Ali b. Cafer, kardeşi İmam Musa Kâzım`a (ra) sordu: “Kötü ahlâkı, aksiliği, iğneleyici sözleriyle kocasını öfkelendiren bir kadının namazının durumu ve Allah katındaki hâli nasıldır?” İmam “Kocası razı olmadıkça o kadın günah hâlindedir” buyurdular.
Peygamberimiz (asm) bu konuda “Bir kadın namazını kılar, orucunu tutar, iffetini korur ve kocasına itaat ederse cennete girer” (Mecmau’z-Zevaid, 4:306.) buyurmuşlardır.
3. Çocuklara Şefkatle Muamele
Peygamberimiz (asm) “Küçüğe merhamet etmeyen, büyüklerine saygı duymayan bizden değildir” (Tirmizi, Birr, 15.) buyurmuşlardır. Bir aile fertleri iki veya üç kızı olur da onları güzel yetiştirir ve güzel bir aile yuvası oluşturursa cennete girer. (Müslim, Birr, 149; Tirmizi, Birr, 13.) Bir aile kızlarını kocaya verdikten sonra onunla ilgili hakkını eda etmiş olur, ondan sonra ona yapacağı hayırlar sadaka olur.
Sevginin olmadığı yerde ahlak da karakter de zekâ da gelişmez. Bu sebeple sevgiye ve saygıya dayalı bir ailede bütün hayırlar toplanır, başarılar onları takip eder. Peygamberimiz (asm) “Allah için ailesinin geçimini üstlenen kimsenin harcadıklarının tamamının sadaka olacağını” haber vermiştir. (Buhari, İman, 41; Müslim, Zekât, 49.)
Ailede en fazla şefkat ve merhamet olmalıdır. Peygamberimiz “Merhamet etmeyene merhamet edilmez” (Buhari, Edeb, 18; Tirmizi, Birr, 12.) buyurmuşlardır. Peygamberimiz (asm) çocuklarla şakalaşırlardı. Bir defasında ağzına su doldurup püskürterek beş yaşındaki Muhammed b. Rebî (ra) ile şakalaşmıştır. (Buhari, İlim, 18.)
4. Anne-Babaya Saygı ile Muamele
Yüce Allah Kur’ân-ı Kerimde anne babaya “Öf!” bile demeyi yasaklamıştır. (İsra, 17:23.) Peygamberimiz (asm) “Cennet annelerin ayakları altındadır” (Feyzu’l-Kadir, 3:361.) buyurmuş iyilik yapmaya en layık olanların anne ve baba olduğunu haber vermiştir. (Buhari, Edeb, 2; Müslim, Birr, 1.)
En büyük günahlardan birisi de “Allah’a şirk koşmak ve adam öldürmekten sonra anne babaya isyan etmek” (Buhari, Şehadet, 10.) olduğunu haber vermiştir.