FİKİRLER NASIL ÖLDÜRÜLÜR?

M. ALİ KAYA

Fikirler ortaya atılır, ama iş karar verip uygulamaya gelince herkes yan çizer. Nasrettin Hocanın “Fil Hikâyesi” ile “farelerin boynuna zil takma fikri” çok cazip teklifleri sunanların uygulamadan kaçmalarına güzel örnektir.

1. Gülünç olma: Bir insan fikrini gülünç duruma sokarsa o fikri öldürmüş olur. İnsanlar onun fikrini gülünç hale getirirlerse yine onu öldürmüş olurlar.

2. Onu daha önce de denedik: Geçmişin tecrübeleri geleceğin önünü tıkar. Tecrübeler geçmişi aydınlatır; ama gelecek hakkında fikir vermezler. Çünkü geleceğin şartları farklıdır. Geçmişte uygulama imkânı bulunmayan bir düşünce gelişen ve değişen şartlarda uygulanabilir ve çok da faydalı olabilir.

3. Bütçemiz yok, pahalıya mal olur: İşin içine para girdiği zaman cimriler çok akıllı olurlar. Verdikleri akıl ile üç kuruş kârımız olsun diye bin liralık bir fayda göz ardı edilir ve hizmetler akamete uğrar. Sonra iş anlaşılır ve pişmanlık fayda vermez. İnsana hizmetin olduğu yerde paranın öneminin olmaması gerekir. Zira insan paranın değil, para insanın hizmetinde olmalıdır.

4. Yapmak imkânsızdır: İmkânsız sözü acizlerin ve cahillerin sözüdür. Zira başarı ve akıllılık imkânsızı başarabilme ölçüsünde kendisini ispat eder. Bu nedenle imkânsız sözü ile işe başlanmaz. Akıl ve ilim sahiplerinin sözü “Mümkündür ama nasıl yapabiliriz? Bizim fikirlerimize siz de fikirlerinizle katkı sağlarsanız bunu başarabiliriz” şeklindedir.

5. Bizim mesuliyetimiz dışındadır: Bu söz sorumluluktan kaçanların ve hiçbir işe el atmayanların sözüdür. İsterler ki başkaları yapsın. “Başarısız olursa biz tenkitten ve sorumluluktan kurtuluruz. Başarılı olursa onu paylaşır ve kendimize bir şekilde mal ederiz ve işi yapan ahmakları bir şekilde ekarte eder ödülü biz alır paylaşırız.”

6. Bize göre büyük iş: Kendini küçük gören ve teşebbüs yeteneğinden noksan olanların bahaneleridir. Böylece yerlerinde saymayı ve mevcudu korumayı başarı görürler. Ancak zaman çok değişkendir, başkaları onları geçer ve onlar rahatlık içinde nefislerini tatmin ederken iflasa doğru gittiklerini hiç fark etmezler. “Soğuk suya atılarak yavaş yavaş ısıtılan su içinde haşlanan kurbağa gibi” kendilerine verilen fikirleri öldürdükleri gibi kendileri de ölürler.

7. Bizim problemimiz değil: Problem olarak görülmeyen küçük işler zamanla büyük sorun olur. Bunu farkında olmayanlar da problemi kabul etmeyerek fikirleri öldürür ve kurumu, işletmeyi ve işi de öldürürler.

8. Daha önce hiç denemedik: Zaten denenseydi yeni olmazdı. Ama yeniliğe açık olmayan ve taklitçilikten kendilerini kurtaramayanlar denenmişi deneyerek akıllı olduklarını sanırlar. Ama bilmezler ki bir şeyi yeni deneyenler başarıyı yakalar, taklitçiler ise durumu muhafaza ederler.

9. Ona zamanımız yok: Zaman akıllı ve çalışkan olanlara çok şey verir. Zira Allah her insana 24 saatten fazla zaman vermez. Zamanım yok diyenlerin de az zamanda çok işler başaranlar da 24 saatten fazla zamanı kullanamazlar.

10. Gerçeğe dönelim: Gerçek nedir? Herkesin kafasında farklı olan şey gerçek değildir. Gerçek herkesin kafasında aynı olan şeydir. Bu nedenle liderlerin en önemeli fonksiyonu ikna kabiliyetidir. İkna olan gerçeği kabul etmiş demektir.

11. Bize göre değil: Göreceli kavramlarla çalışan ve fikir üretenler başarılı olamazlar. Bize göre olmayanı içimize sindirdiğimiz ölçüde etrafımız genişler ve dünyamız büyür.

12. Herkes bize gülecek: Gülünç olmamak için çalışmayı ve iş yapmayı, fikir ve düşünce üretmeyi bırakmak mı gerekir. Bugün gülen yarın takdir edecektir. Etmese de problem değil zira siz doğru olanı yapmış olacaksınız.

13. Elimizden geleni zaten yapıyoruz: Bu tembellerin bahanesidir.

14. Biz onsuz da bu işleri becerdik: Şimdi de onunla becerseniz elinizde mi kalır. Başkalarını da işe katalım. Bir şey kaybetmeyiz, bilakis kazanırız.

15. Bir komite kuralım: Yapılması istenmeyen işler komisyona havale edilir. Siz de kafanıza yatmayan ve yapılmasını istemediğiniz bir iş varsa komisyon kurmayı teklif edebilirsiniz.

16. Daha önce onu deneyen oldu mu? Olmadı. O zaman ilk deneyen neden biz olmayalım? Bilinmelidir ki başarının şerefi ilk yapana aittir.

"Önce seni yok sayarlar Sonra seninle alay ederler. Sonra seninle savaşırlar. Sonra sen kazanırsın." (Mathama Gandi)