TERKİB-İ BEND

ZİYA PAŞA

Bir katre içen çeşme-i pür-hûn-ı fenadan

Başın alamaz bir dahi bârân-ı belâdan

Asude olam dersen eğer gelme cihâna

Meydâna düşen kurtulamaz seng-i kazadan

Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez

Bârân yerine dür ü güher yağsa semâdan

Erbâb-ı kemâli çekemez nakıs olanlar

Rencide olur dîde-i huffâş ziyadan

Her âkile bir derd bu âlemde mukarrer

Rahat yaşamış var mı gürûh-ı ukalâdan

Halletmediler bu lügazın sırrını kimse

Bin kafile geçti hükemâdan fuzelâdan

Seyretti hava üzre denir taht-ı Süleyman

Ol saltanatın yeller eser şimdi yerinde

Hür olmak eğer ister isen olma cihanın

Zevkinde safasında gamında kederinde

Cânân gide rindân dağıla mey ola rizân

Böyle gecenin hayr umulur mu seherinde

Yıldız arayıp gökte nice turfa müneccim

Gaflet ile görmez kuyuyu rehgüzerinde

Onlar ki verir lâf ile dünyâya nizâmât

Bin türlü teseyyüb bulunur hanelerinde

Ayînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz

Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde

İnsana sadakat yaraşır görse de ikrah

Yardımcısıdır doğruların hazret-i Allah

Sâdık görünür kisvede erbâb-ı hiyânet

Mürşid sanılır vehlede ashâb-ı dalâlet

Ekser kişinin suretine sîreti uymaz

Yârâb bu ne hikmettir ilâhi bu'ne halet

Ümmîd-i vefa eyleme her şahs-ı degalde

Çok hacıların çıktı haçı zir-i begalde

İkbâline idbârına dil bağlama dehrin

Bir dâirede devr edemez çenber-i devrân

Zâlim yine bir zulme giriftar olur âhır

Elbette olur ev yıkanın hanesi viran

Ekser görülür çünkü ceza cins-i amelden

Encamda âhenden ölür rahne-i sühan

Tezkîr olunur la'n ile Haccâc ile Cengiz

Tebcîl edilir Nûşirevan ile Süleyman

Kabil midir elfaz ile tagyir-i hakikat

Mümkün mü ki tefrik oluna küfr ile îmân

Bir hâkden inşâ olunur deyr ile mescid

Birdir nazar-ı hak'da mecûs ile müselman

Her derdin olur çaresi her inleyen ölmez

Her mihnete bir âhir olur hem gama pâyan

Sabr et siteme ister isen hüsn-i mükâfat

Fikreyle ne zulm eylediler Yusuf’a ihvan

Zâlimlere bir gün dedirir kudret-i Mevlâ

Tallahi lekad âserakellâhu aleynâ

**

Her şahsı harîm-i hakk'a mahrem mi sanırsın

Her tâc giyen çulsuzu Edhem mi sanırsın

Dehri arasan binde bir âdem bulamazsın

Âdem görünen harlan âdem mi sanırsın

Çok mukbili gördüm ki güler içi kan ağlar

Handan görünen herkesi hurrem mi sanırsın

Bil illeti kıl sonra müdâvâta tasaddî

Her merhemi her yareye merhem mi sanırsın

Kibre ne sebeb yoksa vezirim deyu gerçek

Sen kendini düstûr-ı mükerrem mi sanırsın

Ey müftehir-i devlet-i yek-rûze-i dünya

Dünya sana mahsûs u müsellem mi sanırsın

Hâlî ne zaman kaldı cihan ehl-i tama'dan

Sen zâtını bu âleme elzem mi sanırsın

En ummadığın keşf eder esrâr-ı derûnun

Sen herkesi kör âlemi sersem mi sanırsın

Bir gün gelecek sen de perîşan olacaksın

Ey gonca bu cem'iyyeti her-dem mi sanırsın

Nâmerd olayım çarha eğer minnet edersem

Çevrinle senin ben keder etsem mi sanırsın

Allah'a tevekkül edenin yaveri Hak'tır

Nâşâd gönül bir gün olur şâd olacaktır

**

Pek rengine aldanma felek eski felektir

Zîrâ feleğin meşreb-i nâsâzı dönektir

Yâ bister-i kemhada ya vîrânede can ver

Çün bây ü gedâ hâke beraber girecektir

Allah'a sığın sahs-ı halimin gazabından

Zîrâ yumuşak huylu atın çiftesi pektir

Yaktı nice canlar o nezaketle tebessüm

Şirin dahi kasd etmesi cana gülerektir

Bed-asla necâbet mi verir hiç üniforma

Zer-dûz palan vursan eşek yine eşektir

Bed-mâye olan anlaşılır meclis-i meyde

İşret güher-i âdemi temyize mihekktir

Nush ile yola gelmeyeni etmeli tekdir

Tekdîr ile uslanmayanın hakkı kötektir

Nadanlar eder sohbet-i nadanla telezzüz

Dîvânelerin hem-demi dîvâne gerektir

Afv ile mübeşşer midir ashâb-ı merâtib

Kânûn-ı ceza âcize mi has demektir

Milyonla çalan mesned-i izzette ser-efrâz

Birkaç kuruşu mürtekibin câyı kürektir

İman ile din akçadır erbâb-ı gınada

Nâmûs u hamiyyet sözü kaldı fukarada

**

İkbâl için ahbabı siâyet yeni çıktı

Bilmez idik evvel bu dirayet yeni çıktı

Sirkat çoğalıp lafz-ı sadâkat modalandı

Nâmûs tamam oldu hamiyyet yeni çıktı

Düşmanlara ahbabını zemm oldu zerafet

Dildârdan agyâra şikâyet yeni çıktı

Sâdıkları tahkîr ile red kaide oldu

Hırsızlara ikram u inayet yeni çıktı

Hak söyleyen evvel dahi menfur idi gerçi

Hâinlere amma ki riâyet yeni çıktı

Aciz olanın ketm olunur hakk-ı sarîhi

Mahmîleri her yerde himâyet yeni çıktı

İsnâd-ı ta'assub olunur merd-i gayura

Dinsizlere tevcih-i reviyyet yeni çıktı

İslâm imiş devlete pâ-bend-i terakki

Evvel yoğ idi işbu rivayet yeni çıktı

Milliyyeti nisyan ederek her işimizde

Efkâr-ı frenge tebaiyyet yeni çıktı

Eyvah bu bâzîçede bizler yine yandık

Zîrâ ki ziyan ortada bilmem ne kazandık